مغالطه چیست؟
مغالطه یک استدلال نادرست است که به نظر درست میآید. در منطق، مغالطهها میتوانند به شکلهای مختلفی ظاهر شوند.
نمادگذاری گزارهها
فرض کنید مغالطه مورد نظر ما به شکل زیر است:
اگر باران ببارد، آنگاه زمین خیس میشود. زمین خیس شده است. پس باران باریده است.
این استدلال را میتوان با گزارههای منطقی به شکل زیر نمایش داد:
- p: باران میبارد.
- q: زمین خیس است.
استدلال به شکل زیر نوشته میشود:
- اگر p آنگاه q: p → q
- q
- نتیجه: p
جدول ارزش
برای بررسی اعتبار این استدلال، جدول ارزش را تشکیل میدهیم:
| p | q | p → q |
|---|---|---|
| ر | ر | ر |
| ر | د | د |
| د | ر | ر |
| د | د | ر |
اکنون استدلال را با جدول ارزش بررسی میکنیم:
- p → q و q درست است یعنی سطرهای اول و سوم.
- در سطر اول، p درست است ولی در سطر سوم، p نادرست است.
پس نمیتوان نتیجه گرفت که حتماً p درست است.
نتیجهگیری
این استدلال یک مغالطه است زیرا همیشه درست نیست. جدول ارزش نشان میدهد که در حالتی که p نادرست و q درست است، استدلال نادرست است.
یادآوری ایمنی: هنگام کار با مفاهیم منطقی دقت کنید تا از استدلالهای نادرست پرهیز کنید.
